صنعت پتروشیمی، نقش پر اهمیتی در ایجاد ارزش افزوده منابع نفتی کشور (به عنوان یک ثروت دارایی) دارد. ایران با داشتن 27 تریلیون متر مکعب ذخیره گازی، معادل 8درصد گاز طبیعی شناخته شده در جهان را در اختیار دارد.
به بیان دیگر ایران دومین دارنده (حدود 16 درصد) گاز در جهان است. از سویی دیگر، کشورمان با بیش از 138 میلیارد بشکه نفت خام قابل استحصال و میعانات گازی، معادل 11درصد از کل حجم نفت جهان را دارا است. حال با توجه به این منابع عظیم هیدروکربوری به عنوان «مزیت اقتصادی» صنعت پتروشیمی می‌تواند جایگاه در خور توجهی در اقتصاد کشور داشته باشد.
نگاهی به صادرات غیرنفتی کشور در سال‌های گذشته، گواه اهمیت صادرات محصولات پتروشیمی است.
افزون بر این، نقش محصولات پتروشیمی در توسعه سایر صنایع داخلی را نیز می‌توان بی‌بدیل دانست. صنایعی مانند خودرو، کشاورزی و سایر موارد مرهون خدمات صنعت پتروشیمی است. از سویی اقدام بی‌نظیر تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی را هم نباید فراموش کرد.
اما صنایع پتروشیمی برای توسعه و شکوفایی مطلوب در خود نیازمند توجه به پیش‌نیازهایی است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تامین مالی پروژه‌های آن اشاره کرد؛ صنعت پتروشیمی مانند صنایع نفت و گاز نیازمند حجم بالایی در سرمایه‌گذاری‌ها بوده و از جمله «صنایع سرمایه بر» شناخته میشود. صنایع پتروشیمی خود شامل بخش‌های بالادستی (مجتمع‌های الفینی، آروماتیکی و ...) و صنایع مکمل (میانی و نهایی (پلاستیک، لاستیک و...)) است. در این بخش نگاه زنجیره‌ای بر توسعه این صنایع که به عنوان نگاه و الگویی موفق (پارک‌های شیمیایی) در تمامی کشورهای پیشرفته شناخته میشود، ضرورت توسعه صنایع بالا دست و میانی پتروشیمی را به صورت Complex نمایان می‌سازد. از سویی دیگر با توجه به اجرای اصل 44 قانون اساسی، شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان نهاد دولتی تنها می‌تواند مشارکت 20 درصدی در سرمایه‌گذاری داشته باشد. بنابراین نقش بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری‌ها بیش از پیش ملموس شده است.حال می‌توان نتیجه گرفت که باید جذابیت بخشی سرمایه‌گذاری در زنجیره صنایع بالا دست و میانی پتروشیمی را از جمله مهم‌ترین وظایف حاکمیتی شرکت ملی صنایع پتروشیمی دانست. اما ضرورت‌های جذب سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی با توجه به حجم بالای سرمایه‌گذاری مورد نیاز در افق چشم‌انداز در صنایع بالادست (90 میلیارد دلار) و حجم عظیم‌تر آن در صنایع پایین دست آن بدین مضمون است که برای جذب چنین سرمایه‌ای باید ساختار مناسب و روش‌ها و سیستم‌های مناسبی برای آن تدوین کرد.سرمایه‌گذاران بالقوه در این صنایع نیازمند کسب آگاهی، افزایش دانش و اطلاعات تخصصی در حوزه صنایع پتروشیمی هستندکه این الزام باید به واسطه خود شرکت ملی پتروشیمی یا شرکت‌های مشاوره مدیریت و مشاوره سرمایه‌گذاری انجام شود.
ازسویی دیگر، سرمایه‌گذاران ضمن آگاهی از فرصت‌ها و تهدیدهای این بخش صنعتی، باید از مشوق‌ها و ضمانت‌هایی از سوی دولت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی برخوردار شوند تا ریسک‌های سرمایه‌گذاری در آن به حداقل برسد نیز مطلع شوند موضوع مهم‌تری که افراد علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در پتروشیمی باید نسبت به آن آگاه شوند و تردید آنها نیز باید از سوی دولت رفع شود، مساله تامین خوراک است. عدم تامین قطعی خوراک و مواد اولیه از سوی مجتمع‌های پتروشیمی است که یا به دلیل خصوصی بودن این مجتمع‌ها یا به دلایل دیگر راغب نیستند، محصولات خود را به صورت بلندمدت( Long Term ) در اختیار صنایع پایین دست قرار دهند.نکته دیگر اینکه به طور معمول علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع پتروشیمی و صنایع مکمل آن، راغب هستند که موسسات تامین مالی و بانک‌ها را به دلیل حجم بالای سرمایه مورد نیاز همچنین کاهش ریسک در این سرمایه‌گذاری‌ها مشارکت دهند.
حضور سرمایه‌گذاران خارجی نیز از جمله ضرورت‌های توسعه سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش پتروشیمی است. سرمایه‌گذار خارجی علاوه بر تامین مالی پروژه‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری، زمینه انتقال تکنولوژی آسان‌تر، پشتیبانی و استفاده از خدمات جانبی و مهندسی را فراهم می‌سازد.
توجه به سرمایه‌گذاری در مناطق ویژه، نزدیک بودن به منابع تامین خوراک از میادین گازی همچنین صنایع میانی پتروشیمی (به عنوان پارک‌های پتروشیمی) از جمله دیگر مواردی است که نیازمند مطالعه و بررسی از سوی سرمایه‌گذاران است تا مکان‌یابی دقیقی داشته و از بعد سرمایه‌گذاری و اقتصادی دارای جذابیت باشد، اما سیاست‌گذاران و مجریان امر تسهیل سرمایه‌گذاری در بخش پتروشیمی برای تحقق اهداف کمی این بخش چه اقداماتی را باید برای کمک به سرمایه‌گذاری انجام دهند.
1- ایجاد ساختار و مرکزی مستقل با نیروی انسانی مجرب و آشنا به امور سرمایه‌گذاری و صنعت پتروشیمی؛ که این مرکز اختیارات لازم را جهت مذاکره داشته باشد.
2- قوانین سرمایه‌گذاری خاص حوزه صنعت پتروشیمی (به دلیل حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز) باید اصلاح شود.
3- دولت برای توسعه صنعت پترشیمی در نواحی مختلف، باید زیر ساخت‌های مورد نیاز را به ویژه در چند منطقه مطالعه شده برای ایجاد پارک‌ها و زنجیره‌ها توسعه دهد.
4- مهم‌ترین عامل جذب سرمایه‌گذاری در ایران به علت داشتن مزیت نسبی در کشور «تامین مواد اولیه» است دولت باید با سیاستگذاری شفاف در این حوزه، دسترسی سرمایه‌گذاران به مواد اولیه ارزان و قابل اطیمنان را تسهیل کند.
5- دولت با امضای تفاهمنامه همکاری با موسسات مالی و پولی، زمینه استفاده از منابع مالی این موسسات از سوی سرمایه‌گذاران را فراهم سازد تا آنها بتوانند با مشارکت و همکاری در توسعه صنعت پتروشیمی گام بردارند.
6- سیاستگذار با سیاست گذاری منسجم باید زمینه توسعه فعالیت شرکت‌های مشاوره مدیریت و کارشناسان پتروشیمی را فراهم سازد.
انتهای پیام
کارشناس ارشد شرکت ملی صنایع پتروشیمی منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
| 
پزشکیان: کسانی که با صندوق قهر هستند در واقع به اقلیت رأی می‌دهند/ اگر بیایید، می‌توانید سهم خود در قدرت را داشته باشید
سیدروح‌اله وحید کیانی
این اشتباه محاسباتی گاز ایران را تلف کرد + فیلم
یک جهان فرصت سوزی جلیلی! / حداقل ۳۱ میلیارد دلار ضرر جلیلی به ایرانیان تا سال ۹۲ در ماجرای کرسنت/ احمدی نژاد به دنبال حل مشکل و اجرای کرسنت بود، اما جلیلی نگذاشت
