راهکارهای نجات از ناترازی سوخت

ایران جزء کشورهای بسیار پرمصرف بنزین و گازوئیل جهان به نسبت جمعیت خود است. اقتصاد ایران در باتلاق انرژی فرو‌رفته و نداشتن استراتژی جامع درباره یارانه‌های انرژی در چند دهه گذشته این باتلاق را هر سال عمیق‌تر از قبل کرده است. مصرف بنزین و گازوئیل بیش‌از‌حد تصور و پیش‌بینی‌ها در‌حال افزایش است و این روند تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند تداوم یابد. برخی از مدیران و تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران راه‌حل بحران کمبود بنزین و گازوئیل را افزایش تولید می‌دانند؛ درحالی‌که ریشه بحران در مصرف بی‌رویه است و تا این گلوگاه حل نشود، هرچه بنزین و گازوئیل تولید کنیم، باز هم مصرف از تولید پیشی خواهد گرفت. راه‌حل اساسی و پایدار در مدیریت مصرف است. با مدیریت مصرف نه‌تنها نیازی به احداث پالایشگاه‌های جدید نخواهد بود، بلکه ایران به صادرکننده بنزین و گازوئیل تبدیل خواهد شد و از بسیاری از معضلات دیگر مرتبط با حمل‌ونقل نجات خواهیم یافت. راهکارهای عملیاتی و کوتاه‌مدت و میان‌مدت مدیریت مصرف به شرح ذیل هستند:

۱- تأمین هزارو ۵۰۰ واگن مورد نیاز متروی تهران و تأمین واگن‌های مورد نیاز متروی دیگر استان‌ها برای رساندن سرفاصله حرکت قطارها به سه دقیقه و جابه‌جایی ۳۰ درصد مسافران درون شهرهای بزرگ با مترو. ۲- تأمین حدود هشت‌هزار اتوبوس برقی مورد نیاز تهران و تأمین بیش از ۲۰ هزار اتوبوس برقی مورد نیاز دیگر استان‌ها برای رساندن سرفاصله اتوبوس‌ها در مسیرهای پرتردد به کمتر از دو دقیقه و جابه‌جایی ۳۰ تا ۴۰ درصد مسافران درون‌شهری با شبکه اتوبوس‌رانی. ۳- اجرای هر‌چه سریع‌تر طرح‌های ناتمام خطوط متروی تهران و مراکز استان‌ها به‌ویژه خط ۱۰ متروی تهران. ۴- تأمین بیش از ۲۰۰ فروند هواپیمای مورد نیاز. ۵- تأمین تاکسی‌های برقی مورد نیاز تهران و مراکز استا‌ن‌ها. ۶- احداث حداقل ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه‌های مقیاس کوچک با راندمان ۸۰ درصد با سرمایه‌گذاری‌های مردمی. ۷- احداث هر‌چه سریع‌تر سه هزار کیلومتر خط آهن سریع‌السیر با سرعت ۲۵۰ کیلومتر بین شهرهای شیراز-اصفهان-تهران-مشهد و تبریز-زنجان-قزوین-کرج-تهران-مشهد. ۸- افزایش سرعت قطارهای مسافری عادی به متوسط ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت و رساندن متوسط سرعت قطارهای باری از ۱۰ کیلومتر کنونی به متوسط ۵۰ کیلومتر بر ساعت. ۹- آزادسازی قیمت بنزین و گازوئیل در برنامه سه‌ساله (با این اقدام خودروهای پرمصرف به مرور کنار گذاشته خواهند شد). ۱۰- کاهش تعرفه گمرکی واردات خودروهای کم‌مصرف و برقی به حداکثر ۱۰ درصد.

برای اجرای طرح‌های فوق، نیاز به حدود صد میلیارد دلار در مدت سه تا پنج سال است. این مبلغ از طرق زیر تأمین‌شدنی است:

۱- رفع تحریم و عضویت در اف‌ای‌تی‌اف برای دستیابی به بازارهای مالی جهان و افزایش تولید و صادرات نفت و گاز و توسعه زیرساخت‌ها. ۲- اخذ وام‌های خارجی برای اجرای پروژه‌های محیط‌زیستی یادشده. ۳- پیش‌فروش نفت و میعانات گازی. ۴- تلاش برای کاهش هزینه‌های سرسام‌آور دولت و حذف هزینه‌های غیرضروری. ۵- ایجاد جذابیت برای مشارکت‌های مردمی در سرمایه‌گذاری‌های کوچک و متوسط. ۶- تضمین سرمایه‌گذاران داخلی از طرف بانک مرکزی برای واردات هواپیما، واگن مترو و واگن‌های مسافری. ۷- ورود صندوق‌های بازنشستگی به سرمایه‌گذاری‌های ملی و پربازده فوق (با تضمین سود مورد انتظار از طرف دولت) از طریق فروش سهام شرکت‌های تحت مدیریت به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از ‌جمله فروش سهام شرکت‌های کشتی‌رانی، نفت‌کش، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و... به سرمایه‌گذاران داخلی یا خارجی و نجات صندوق‌های بازنشستگی از بنگاه‌داری‌های سیاسی پرهزینه و خسارت‌بار. ۸- فروش دارایی‌های مازاد دولت. ۹- فروش سهام شرکت‌های تحت مالکیت دولت و نهادها و سازمان‌های حاکمیتی. ۱۰- تضمین سرمایه‌داران ایرانی خارج کشور و تضمین هر نوع مشارکت یا سرمایه‌گذاری خارجی از طرف دولت.

نتایج حاصل از اجرای طرح‌های فوق:

۱- با اجرای طرح‌های فوق مصرف بنزین و گازوئیل از یک‌سوم تا نصف کاهش خواهد یافت و نیاز به واردات سالانه ۱۰ میلیارد دلار بنزین و گازوئیل از بین خواهد رفت. ۲- تعداد کشته‌های جاده‌ای سالانه حدود هشت‌هزار نفر کاهش خواهد یافت، از ابتلای سالانه صد‌هزار نفر به انواع مصدومیت‌های دائمی از قبیل قطع عضو، قطع نخاع و... و دیگر مصدومیت‌ها و جراحت‌ها پیشگیری خواهد شد. ۳- از ابتلای سالانه ۳۰ هزار نفر به انواع بیماری‌های لاعلاج یا صعب‌العلاج ناشی از آلودگی هوا جلوگیری خواهد شد. ۴- مردم با رفاه و آرامش با هواپیماهای جدید و قطارهای پرسرعت سفر خواهند کرد. ۵- مردم از شر بختک ترافیک و مصائب ناشی از آن نجات خواهند یافت. ۶- دولت از شر بنگاه‌های پرهزینه و کم‌بازده به واسطه مدیریت دولتی و سیاسی و غیرحرفه‌ای نجات خواهد یافت و بخش خصوصی جان تازه‌ای خواهد گرفت. ۷- سرمایه اجتماعی دولت و حاکمیت به‌شدت افزایش خواهد یافت و رضایت عمومی اقتصادی بر کشور حاکم خواهد شد.

حسین میرافضلی

کد : 418

گروه : اخبار رسانه ها

تاریخ : 6 ماه پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه